CANNES- In een paar jaar tijd zijn draagvleugels, meestal ‘foils’ genoemd, populair als het gaat om het verhogen van de snelheid en het verminderen van het brandstofverbruik. De eerste RIB met draagvleugels komt uit Frankrijk. Wij voeren op de Middellandse Zee met de SeAir PRO 7.
Klik hier voor video BOOTTEST (https://www.youtube.com/watch?v=TXutyn0KXV0)
De SeAir is eigenlijk een aangepaste Zodiac PRO RIB van zeven meter. Deze degelijk gebouwde RIB heeft vijf 57,5 cm dikke hypalon tubes om een goede allround romp, waarmee je net zo makkelijk op vlak als op onrustig water vaart. De stuurpositie is goed, al ontbreekt een bank voor de voeten. De Franse club SeAir bouwt, als specialist in draagvleugels, een paar carbon foils in de bodem van de RIB. Ze zijn elektrisch uitschuifbaar en de hoek met het water (de zogenaamde ‘rake’) is eveneens elektrisch te variëren.
De vraag naar foilende RIB’S kwam pas toen er een prototype was. Die werd ontwikkeld nadat de pioniers een supersnel zes meter lang foilend zeiljacht hadden ontwikkeld. Daarna bedachten ze de toepassing van draagvleugels op een rib. In de laatste paar jaar verwierf SeAir een groot aantal octrooien en patenten op onderdelen van de draagvleugels. Wat foilen voor bedrijven interessant maakt, is dat het ca 30 % brandstofverbruik scheelt.
Optimaliseren
Richard Foster, oprichter van SeAir: “Wij zijn voor RIB-fabrikant Zodiac wat AMG voor Mercedes is: een club die probeert snelheid en andere prestatiefactoren te optimaliseren. Foilen doe je niet zomaar. Je moet het leren voelen. Wel leuk is dat je al vrij snel op je vleugels uit het water komt en je aan de spray kunt zien dat je aan het foilen bent.”
De draagvleugels van een meter hoog en een kleine meter uit stekend, bestaan uit ongeveer 100 lagen carbonvezels. Dat maakt ze sterker dan staal. Het duurt 14 dagen om ze met de hand te bouwen, maar een robot zou het in drie dagen kunnen. Dat is echter alleen interessant bij het produceren van grote aantallen. Aan de spiegel van de Zodiac PRO 7 hangt een 175 pk Yamaha met extra lange staart en speciale trimplaat om de spray tegen te gaan. Met simpele drukknoppen kun je de foils naar binnen of buiten zetten en de rake veranderen.
Vaargedrag
Als we rustig varen, met de draagvleugels ingetrokken, is geen verschil in vaargedrag merkbaar. Ook niet als we de foils met een druk op de knop elektrisch uitschuiven en langzaam varend korte manoeuvres maken. Bij het gasgeven, moet je de hellingshoek van de draagvleugel aanpassen. Zet je het blad schuiner naar voren, dan komt de boeg meer omhoog. Als je het blad naar achter zet, gaat de neus weer wat naar beneden.
Foilen lukt al vanaf 12-15 knopen, maar als we rustig op onze vleugels door de zee denderen, voelt dat niet heel bijzonder. Wel voel je minder golven tegen de boot slaan. Het vergt wat gewenning, want je merkt dat je niet kunt terugvallen op standaard gedrag van de boot. Een golf schuins van voren, moet je niet insturen, maar juist uitsturen, anders haken de foils in de golven. Als de golfomstandigheden veranderen, moet je ook de stand van de foils aanpassen. Daarbij moet je oppassen, want voor je het weet druk je een foilende boot met de neus het water in. Daarom is er een systeem in ontwikkeling met een ‘trim assistfunctie’, die de stand van de draagvleugels automatisch aanpast.
Het brandstofverbruik is optimaal bij 20 knopen snelheid. De RIB schijnt foilend een top van 42 knopen te hebben, maar wij kwamen op de ruwe zee niet boven de 30 knopen uit. In flinke golven maakt de romp toch contact met het water, maar dienen de foils als schokbrekers.
Niet goedkoop
Goedkoop is deze RIB met draagvleugels niet. Een 5 meter lange aangepaste Zodiac PRO met 90 pk aan de spiegel kost €50.000. De geteste 7 meter met 175 pk komt op 70 mille. Dat is veel geld, maar begrijpelijk omdat het om unieke exemplaren gaat. Toch zijn er particulieren die ze kopen, omdat ze veel geld over hebben voor aparte speeltjes die niemand nog heeft.
Of foilen de toekomst heeft? Wellicht als er een simpel systeem met automatische trim komt. Anders blijft het een experimenteerding dat bij 20 knopen snelheid weliswaar 30 % minder weerstand heeft, maar ook lastig te varen is. SeAir maakt dat niet uit. Zij hebben belangstelling vanuit defensie en andere beroepsvaart. In de toekomst zien ze foils op de optielijst van elk motorjacht en krijgen veel snelle boten vleugels.
Cijfer 6,9
Constructie ****
Comfort & Ruimte ***
Afwerking ****
Ergonomie ***
Vaareigenschappen ****
Prijs/Kwaliteit **
Technische Specificaties
Lengte: 6,75 m.
Breedte: 2,54 m.
Diepgang: 0,65 m.
Waterverplaatsing: 1015 kg
Motorisering: 175 pk outboard
Prijs vanaf: € 70.000
Meer info: www.seair.fr/en/
De Boottest is een coproductie van Watersport-TV en De Telegraaf VRIJ.