Zonnepanelen aan boord...waar moet je op letten?

Je ziet ze niet alleen op de daken van huizen, maar ook aan boord van boten steeds vaker: zonnepanelen. Groot voordeel van zonnepanelen is dat je niet meer afhankelijk bent van walstroom en langer van je vrijheid van op het water zijn, kunt genieten. De eerste vraag die je jezelf moet stellen voordat je tot aanschaf overgaat: welk paneel past het beste bij het energieverbruik aan boord.

Zonnepanelen zijn er tegenwoordig in allerlei soorten en maten en uitvoeringen. Naast de standaard glaspanelen zijn er flexibele panelen die speciaal ontwikkeld zijn voor het gebruik aan boord. Ze zijn niet alleen flexibel, maar ook bijzonder licht en je kunt ze bijna overal monteren.

Het gemiddeld energieverbruik vormt de hamvraag bij de aanschaf van zonnepanelen. Je kunt dit berekenen door van alle apparaten aan boord het stroomverbruik bij elkaar op te tellen. Het vermogen van apparaten wordt doorgaans in watts (W) aangegeven. Een watt (W) is gelijk aan één ampère (A) vermenigvuldigd door voltage (V). Het voltage (V) hangt af van het systeem waar je de apparaten op aansluit en is vaak 12V of 24V in boten. Door het vermogen (watts) bij een 12V systeem te delen door 12 of bij een 24V systeem door 24, weet je hoeveel stroom (ampère) het bewuste apparaat verbruikt van de accu. Vervolgens vermenigvuldig je het aantal ampère met het aantal uur dat het apparaat per dag aanstaat om op de hoeveelheid ampère-uren (Ah) te komen. Dit is de eenheid waarin de capaciteit van accu’s wordt weergegeven.

Foutieve veronderstelling

Het is een foutieve veronderstelling dat de hoeveelheid back-up vermogen wordt bepaald door de grootte en het aantal zonnepanelen dat men aan boord heeft. Dit wordt namelijk bepaald door het aantal accu’s en de capaciteit van de accu’s. Het aantal zonnepanelen is wel van invloed op de snelheid waarmee de accu’s worden opgeladen.

Belangrijk is dus de accu capaciteit. Om diepe ontlading te voorkomen, dit zorgt voor een langere levensduur, is bij de berekening het advies om het gemiddeld energieverbruik drie tot vier maal te nemen.

Als je weet hoe groot je accu capaciteit moet zijn, is de volgende vraag: hoe snel wil je dat de zonnepanelen de accu(s) weer vol laden. Dat is een persoonlijke vraag en hangt sterk af van je vaargedrag en wensen. Ga je hooguit een weekend met je boot weg en heeft het zonnepaneel doordeweeks voldoende tijd om de accu’s te laden voor het volgende vaartripje? Hoeveel uur vaar je per dag op de motor en is dat voldoende om de accu’s op te laden? Lig je graag ergens voor anker of op een plek zonder walstroom? Wil je in je energievoorziening zelfvoorzienend zijn?

Aanschaf

Als je alle bovenstaande vragen voor jezelf hebt beantwoord, dan is de volgende stap de aanschaf. Veel merken bieden complete sets die bestaan uit een of meerdere panelen, een laadregelaar en de benodigde bekabeling. De laadregelaar zorgt ervoor dat de laadstroom niet te hoog wordt en er een te grote belasting op de accu ontstaat. Met andere woorden, deze zijn afgestemd op het vermogen van de zonnepanelen.

Plaatsbepaling
Om het meeste rendement uit zonnepanelen te halen is de plaats waar ze aan boord geplaatst worden, belangrijk. Op motorboten is dat vaak op het dek of dak van de kajuit. Bij zeilboten aan dek of aan de reling of op de bimini/ sprayhood.

INSTALLATIE & ONDERHOUD

De meeste aanbieders geven een uitgebreide beschrijving om zonnepanelen zelf te installeren. Uiteraard kun je dit ook laten doen door een specialist. Een zonne-energie systeem is in principe vrij van onderhoud. Af en toe schoonspoelen met water is wel verstandig. Een schoon zonnepaneel levert tot wel 30 procent meer energie op. Bij zonnepanelen op huizen is het rendement en de terugverdientijd een belangrijk aanschaf/ en verkoop argument. Wie voor zonnepanelen aan boord kiest, kiest vooral voor vrijheid.

Deze reportage kwam mede tot stand via Asa Boot Electro en Yacht Fit.