Varen in het kielzog van de Romeinen

ZWAMMERDAM - Het gebied van de Romeinse Neder-Germaanse Limes is een mooie aanlegsteiger met oplaadcapaciteit voor de milieubewuste waterrecreant rijker. In Zwammerdam, langs de Oude Rijn, biedt de nieuwe Zwammerdamsteiger sinds kort plaats aan de recreatieve vaart. Romeins erfgoed ligt hier voor de waterrecreant slechts op een steenworp afstand.

De steiger is er een in een reeks van bestaande (en nog te bouwen) aanlegsteigers in het stroomgebied van de Oude Rijn in en rondom Alphen aan den Rijn. Dit is onderdeel van het verder te realiseren sloepen- en vaarroutenetwerk rondom het nieuwe ‘Haven aan de Rijn’-gebied dat ook bijdraagt aan het beter bereikbaar maken van het erfgoed rondom de Oude Hollandse Waterlinie. Waterrecreatie, beleefbaar erfgoed, toerisme, zorg en duurzaam ondernemerschap gaan hier hand in hand.

Op 11 maart 2022 hebben gedeputeerden voor Zuid-Holland Jeannette Baljeu en Willy de Zoete, samen met wethouder Kees van Velzen van de gemeente Alphen aan den Rijn, de Zwammerdamsteiger en laadpaalvoorziening geopend. Daartoe meerden zij met Avifaunaboot de Purperreiger als eerste af aan de nieuwe aanlegplaats, die staat voor duurzame waterrecreatie en een beleefbaar en gastvrij Zuid-Holland. Gedeputeerde Jeannette Baljeu (water): “Wij willen dat mensen duurzaam kunnen genieten van ons water en alles wat onze provincie aan landschap en cultuur te bieden heeft. Door samen met onze partners te investeren in laadpunten voor de recreatievaart, willen we elektrisch varen verder bevorderen. Deze aanlegplaats draagt hieraan bij en is daarmee een nieuwe stap naar groene waterrecreatie.” 

Limes

De steiger en laadpaal voor duurzaam elektrisch varen is onderdeel van het meerjarige project ‘Ervaar de Romeinse Rijn en Vliet’ van stichting Waterrecreatie Nederland.  De provincie heeft hier vanuit de erfgoedlijn Limes en vanuit sport en recreatie subsidie voor verleend. Gedeputeerde Willy de Zoete (cultuur en erfgoed): “De Romeinse Neder-Germaanse Limes is in juli 2021 op de Werelderfgoedlijst van Unesco geplaatst. Dit heugelijke feit wordt in 2022 uitgebreid gevierd in de vorm van het internationale Limes Congres in augustus. Naast verplichtingen biedt de status van Werelderfgoed ook kansen. Deze opening als onderdeel van het lopende project ‘Ervaar de Romeinse Rijn en Vliet’ is daar een mooi voorbeeld van.”  

Rijke historie 

Zwammerdam is een van de archeologische vindplaatsen binnen het gebied van de Neder-Germaanse Limes (voormalige noordgrens van het Romeinse Rijk). Meer eens aan en laat je verrassen door de rijke historie van deze Neder-Germaanse Limes, die sinds de zomer van 2021 UNESCO Werelderfgoed is. Vanaf de aanlegsteiger is het via het Havenpad slechts enkele minuten lopen naar landgoed Hooge Burch. Hier zijn nog de contouren te bewonderen van het voormalige Romeinse Castellum NIGRVM PVLLVM. Op het landgoed is een zorginstelling van Ipse de Bruggen voor dagbesteding en recreatie gevestigd. De cliënten van Verfstreken, dagbesteding van Ipse de Bruggen, hebben de prachtige muurschildering gemaakt op de route van de steiger naar NIGRVM PVLLVM.

Romeinse Zwammerdamschepen

Bovendien zijn bij Zwammerdam zo’n 50 jaar geleden de resten gevonden van een aantal Romeinse schepen. Deze zogenoemde Zwammerdamschepen worden momenteel gerestaureerd en zijn te bewonderen in het Museumpark Archeon in Alphen aan den Rijn. Op termijn zullen deze unieke schepen tentoongesteld worden in het toekomstige Nationaal Romeins Scheepvaart Museum. Op landgoed Hooge Burch is een kleine tentoonstelling te bewonderen over de Zwammerdamschepen en geeft het Genootschap rondleidingen. Cliënten van de Hooge Burch worden nauw betrokken bij de historie van deze unieke plek.

Wethouder van Alphen aan den Rijn, Kees van Velzen: ”De steiger is een belangrijke schakel in het toegankelijk maken van het erfgoed in Zwammerdam vanaf het water. Vooral vanwege de vindplaats van de Zwammerdam schepen, die nu in Archeon gerestaureerd worden en hopelijk straks geëxposeerd. Dit is een hommage aan het verleden.”

Beleef de Romeinse Rijn

Waterrecreatie Nederland wil samen met tien Limes gemeenten (w.o. Alphen aan den Rijn), de betrokken regio’s (w.o. het Samenwerkingsorgaan Holland Rijnland) en de provincie Zuid-Holland de recreatieve belevenis op de ’Romeinse Rijn’ vanaf het water vergroten. Door een gevarieerd recreatief sloepen- en vaarroutenetwerk aan te leggen en te benutten is verbinding met het Hollandse Plassengebied daarbij ook mogelijk. De steigers met laadpalen gaan, voor zowel de recreatievaart als voor commerciële recreatieve schepen, hieraan bijdragen. Samen met de beleefbare prachtige Romeinse Neder-Germaanse Limes historie biedt dit kansen voor ondernemers en is recreatief wandelen, fietsen en varen in combinatie met erfgoed voor nog meer inwoners, (water)recreanten en toeristen bereikbaar.