‘Heit was de baas, maar mem was de schipper’

SNEEK- “Mem moest voor haar vijf kinderen zorgen, maar ze moest ook heit helpen bij het schipperen. Ze deed veel meer werk dan heit. Gelukkig was ze sterk en flink.” Anne van der Ploeg-Boom vertelt over haar moeder, schippersvrouw Geeske Jans Postma (1900-1983. Anne is een van de 15 vrouwen die centraal staan in Schippersvrouwen ~ verhalen boven water van Sippy Tigchelaar en Alice Booij. Het boek wordt op internationale vrouwendag gepresenteerd in het Fries Scheepvaart Museum.

“Juist de familieverhalen die zo zijn verbonden met de oude vrachtschepen, maken mijn liefde voor het Skûtsjesilen zo groot,” vertelt Sippy Tigchelaar, die meer dan 35 jaar verslag deed van de wedstrijden op de radio. Om die verhalen nog te horen uit de monden van de vrouwen die de vrachtvaart onder zeil zelf meemaakten, besloot ze hen te gaan interviewen. “Ik wilde het ze zelf vragen, voor het te laat was.”

Samen met Alice Booij ging ze het land door, op bezoek bij veel vrouwen op leeftijd en soms bij hun kinderen. “Het was geen gemakkelijk leven aan boord”, weet Alice Booij. “Het gezinsleven speelde zich af in een hele kleine roef. Op een paar vierkante meter moesten ze koken, eten, de was doen, en speelden de kleine kinderen.” Daarnaast werkten de vrouwen ook keihard mee op het schip. “Vaak stonden ze aan het roer of de fok, of liepen ze in de ‘beage’ om het schip te trekken als er geen wind stond.” “Veel vrouwen hielpen ook wel mee bij het laden of lossen van de vracht”, vult Sippy Tigchelaar aan. “Ze waren zonder erbij stil te staan, eigenlijk heel geëmancipeerde vrouwen.”

Schippersvrouwen ~ verhalen boven water verschijnt bij uitgeverij Noordboek. De stichting Foar de Neiteam, de Kingmastichting en de Stichting Grote Zuidwesthoek maakten de uitgave mede mogelijk, evenals het Fries Scheepvaart Museum. Daar wordt op 8 maart ook de vernieuwde Skûtsjezaal geopend, mede gebaseerd op de verhalen in het boek. Directeur Hester Postma is er blij mee: “De verhalen van deze sterke vrouwen geven een heel nieuw perspectief op de vrachtvaart onder zeil. We vinden het erg belangrijk om ook dat te laten zien bij ons verhaal over het skûtsjesilen.”