Column Evert Stel: Het geval elektrisch varen…

Evert Stel is schipper van de Meander V. Met deze voormalige loodstender heeft hij jarenlang met zijn partner Inge voor de Stichting Vaarwens (https://www.stichtingvaarwens.nl) dagtochten gevaren met mensen in de laatste levensfase. Inmiddels heeft de Stichting een eigen schip en wordt de Meander V ingezet op drukke dagen. Van alle dagtochten maakt Evert aangrijpende, veelal emotionele verslagen. Daarnaast is hij auteur en heeft diverse boeken geschreven en is hij columnist bij Watersport-TV. Lees hieronder zijn laatste column.

Het geval elektrisch varen…
“We moeten groener!” is in de watersport ook al de veel gehoorde kreet, maar is dat wel zo als we
allemaal een lading accu’s gaan inbouwen met een elektromotortje? De hele rondvaartvloot van
Amsterdam investeert inmiddels een vermogen in de aanschaf en de ombouw naar onwijs kostbare
accu’s, die allemaal na een paar uurtjes varen weer aan ons zwaar overbelaste elektriciteitsnet liggen
te lurken. Elektrisch varen lijkt milieubewust - althans dat lijkt misschien in eerste instantie zo - als 
we de ‘groene goeroes’ mogen geloven. Het lijkt voor een groot deel - nog even los van de vervuiling
die de productie van accu’s met zich meebrengt – ook nog afhankelijk van hoe groen de laadstroom
wordt opgewekt. Het blijkt echter dat de groene stroom helemaal niet zo groen is en het lijkt één
grote leugen. Kijk maar eens naar Arjen Lubach die een tijdje terug op zondagavond in zijn
programma de Illusie van Groene Stroom (https://youtu.be/xW-VLPyxqAM) behandelde. 

Bedenkingen
Dat groene gedoe echter daargelaten, ben ik me eens gaan verdiepen in het toepassen van
elektrische voortstuwing op accu’s in grotere motorschepen, want in een sloepje of een zeiljachtje
zal het nog wel gaan. Ik heb echter mijn bedenkingen als het om grotere schepen gaat, want je hebt
altijd een beperkte actieradius. Even op accu’s naar de Oostzee varen wordt ‘em niet, want zelfs met
een flink accupakket kom je op het water niet zo ver en laden onderweg is niet overal mogelijk, tenzij
je een dikke generator aan boord hebt, maar dan kun je evengoed je diesel er in laten staan.
Dan is er de enorme kostenpost van de accu aanschaf, die na ongeveer 10 tot 15 jaar (afhankelijk van
het aantal cycli) terugkomt omdat ook accu’s aan slijtage onderhevig zijn en vervangen zullen
moeten worden als hun capaciteit terugloopt. Ik heb uitgerekend dat je voor de investering van een
flink accupakket heel veel diesel voor kunt kopen!
Ook is stroom in jachthavens gemiddeld 4 keer zo duur als thuis, dus lopen de laadstroomkosten
enorm op. Daarbij zijn niet alle stoompunten in havens ingericht om in korte tijd veel stroom te
laden. Het is volgens mij ook nog eens relatief onveilig, want je mag in veel parkeergarages al niet
meer met een elektrische auto naar binnen omdat je bij sluiting in een accupakket een soort
meltdown krijgt die amper te blussen is. De brand in een schip is dan niet anders te blussen dan het
te laten vollopen met water…

Accu’s
Accu’s, ze zijn altijd leeg. Of ik nou een dag voor anker ga, met de camper wild sta, een stukje met
tegenwind moet fietsen of een gaatje moet boren, ze zijn altijd te vroeg leeg! Accu’s zijn ook nog
milieuonvriendelijk, want de productie en het recyclen is enorm vervuilend, daarbij is onze groene
laadstoom (nog lang niet) écht groen!

Ik ben enthousiast geworden van de brandstofcel. Dit is een apparaat dat in grote hoeveelheden van
waterstof, stroom en warmte maakt. Bekijk dit filmpje maar eens: Rijden op waterstof (https://youtu.be/Hl0qcVqD0TI). Note: Dit filmpje is al enigszins gedateerd en gaat uit van de toepassing van waterstof op personenauto’s. Aan het eind van de film worden echter de voordelen al uitgelegd voor zwaar transport. Momenteel zijn we veel verder, want bij Cleantechnology (https://www.cleantechnology.nl/ ) worden al jaren kleine en grote voertuigen - zoals 40 tons vrachtwagens - omgebouwd van diesel naar de brandstofcel, dus waarom niet in schepen?

Voordelen zijn legio, want de actieradius is zo groot als de tankinhoud die we inbouwen. Daarbij kan
er veel meer vermogen uit gehaald worden dan uit een accupakket. Ook het rendement is op een
schip hoger dan draaien op diesel, want de verwarming, stroom en warmwatervoorziening kunnen er
allemaal tegelijk op draaien. De dieselaggregaat, de diesel CV e.d. kunnen er dus uit! De brandstofcel
heeft een lange levensduur en weinig onderhoud nodig. Het is betrouwbaar en veilig, want de hele
installatie wordt uiteraard ingebouwd volgens de strengste veiligheidseisen. Even zelf inbouwen is er
dus niet bij maar mag alleen worden uitgevoerd door professionals! Evenals dieselolie, kan er
voorlopig met vooraf bestelde vrachtwagens nagenoeg op iedere locatie ‘gebunkerd’ worden totdat
er ook op havens tankstations worden geïnstalleerd. Port of Amsterdam is er al mee bezig…

Kortom… als ik elektrisch ga varen, maak ik de switch van een enorme investering in kostbare
vervuilende accu’s naar een flinke brandstoftank met waterstof waarvan de brandstofcel mijn stroom
maakt. Dan kan ik tenminste nog een eindje varen…

Evert Stel