Uitsluiting ontbinding koopovereenkomst catamaran loopt schipbreuk voor de rechter

Als columnist belicht mr. Marcel Smit via Watersport-TV kwesties die te maken hebben met gebreken tijdens de aan-en verkoop van schepen. Maar ook met verzekeringskwesties, de HISWA voorwaarden, aankoopkeuringen, de CE-markeringsplicht en courtages c.q. de diensten van jachtmakelaars. In deze blog: contractuele uitsluiting van ontbinding koopovereenkomst door jachtbouwer houdt geen stand bij de rechter. 

Vaan Yachts te Hellevoetsluis is met een koper overeengekomen dat een jacht van het type R6 (https://www.vaan.yachts/r6/), (een luxe catamaran van 58 ft) voor een bedrag van maximaal € 1.800.000,- zou worden gebouwd en uiterlijk binnen 18 maanden zou worden geleverd, met ten hoogste een uitlooptijd van 15% van de afgesproken levertijd. De koopovereenkomst werd gesloten op 17 april 2022, waardoor het jacht in beginsel uiterlijk op 17 oktober 2023 geleverd zou moeten zijn.  

Er werd een aanbetaling van € 180.000,- voldaan door koper. In maart 2023 heeft de advocaat van koper Vaan Yachts aanschreven omdat bij de bouw geen enkele vooruitgang was geboekt en het toen duidelijk was dat zij het jacht niet binnen de afgesproken tijd konden leveren.

Hij schrijft onder meer: Inmiddels is duidelijk geworden dat in de uitvoering van de overeenkomst nog geen enkele vooruitgang is geboekt en dat de afgesproken leverdatum inclusief de uitloop van 15 % absoluut niet zal worden gerealiseerd. Zo is er nog steeds geen final design en is het afgesproken bouwslot intussen verstreken. Het gebrek aan vooruitgang is op geen enkele wijze aan cliënt toe te rekenen. 

De koopovereenkomst is met dat schrijven (buitengerechtelijk) ontbonden. In navolging van de ontbinding vordert de koper zijn aanbetaling terug. Er wordt tevens conservatoir beslag gelegd op het casco van het schip van Vaan Yachts. 

Kortingsregeling

Vaan Yachts beroept zich erop dat de koper de koopovereenkomst niet kan ontbinden, omdat dit recht in de koopovereenkomst (impliciet) zou zijn uitgesloten. Er is namelijk een kortingsregeling overeengekomen voor een eventuele overschrijding van de opleverdatum, die dan in de plaats zou treden voor een ontbinding: 

5. With respect to the delivery of the boat, Vaan is in omission only if the construction period has been exceeded by more than 15% because of Vaan’s actions. 

[…] 

7. Should delivery be delayed by more than 15% (see art 2.5), and not through reasons considered to be force majeure, than Buyer will receive a discount on the price. The discount amount is calculated as: 10% of the gross margin incurred by Vaan, for each month following the 15% delay. 

Er zou volgens Vaan Yachts dan ook geen fatale termijn aan de orde zijn. 

De rechtbank stelt bij de beoordeling van de vraag of koper de koopovereenkomst kon ontbinden voorop dat een koper – mits sprake is van een voldoende mate van tekortkoming – de koopovereenkomst kan ontbinden op grond van artikel 6:265 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (‘BW’). Het wettelijk recht kan wel worden uitgesloten in het contract.  

Vaan Yachts heeft tijdens de mondelinge behandeling bevestigd, dat de overeengekomen opleverdatum voor het jacht, inclusief 15% overschrijding van die termijn, niet gehaald kon worden. Vaan Yachts zou dus de verplichting om het jacht uiterlijk op 6 januari 2024 op te leveren niet zonder tekortkoming kunnen nakomen. Hierdoor had de koper het recht om de koopovereenkomst te ontbinden.  

Stok achter de deur

De rechtbank is van oordeel dat met de kortingsregeling niet is bedoeld om de mogelijkheid van ontbinding uit te sluiten. Het ontbindingsrecht is namelijk een wettelijk recht, wat partijen inderdaad contractueel mogen uitsluiten, maar dat dient dan expliciet te gebeuren. Tijdens de zitting is duidelijk geworden dat bij de onderhandelingen over de koopovereenkomst niet is gesproken over het uitsluiten  van de ontbinding. De kortingsregeling is naar oordeel van de rechtbank slechts afgesproken als stok achter de deur voor de koper, omdat hij een groot belang had bij een tijdige levering, in verband met zijn gevorderde leeftijd.  

De rechtbank stelt vast dat de koopovereenkomst terecht is ontbonden en veroordeelt Vaan Yachts tot terugbetaling van de aanbetaling van € 180.000,-, te vermeerderen met de wettelijke rente en de proceskosten.  

Uit deze uitspraak (https://uitspraken.rechtspraak.nl/details?id=ECLI:NL:RBROT:2023:9850) blijkt dat indien partijen het wettelijk recht op ontbinding van een (koop)overeenkomst wensen uit te sluiten, dit uitdrukkelijk en ondubbelzinnig moet worden omschreven.  

Mr. Marcel Smit is advocaat op het gebied van civiel recht en heeft veel kennis en ervaring in zaken op gebied van jachten en watersport. 

Smit Advocatuur (https://www.smitadvocatuur.nl/watersportadvocaat)

Foto/afbeelding Vaan Yachts