Als advocaat is mr. Marcel Smit gespecialiseerd in het behandelen van juridische zaken op het gebied van watersport en pleziervaartuigen. Als columnist zal de Scheveningse raadsman via columns en blogs op Watersport-TV kwesties belichten die te maken hebben met gebreken tijdens de aan-en verkoop van schepen. Maar ook met verzekeringskwesties, de HISWA voorwaarden, aankoopkeuringen, de CE-markeringsplicht en courtages c.q. de diensten van jachtmakelaars. In deze column: hoe te handelen als je een boot hebt gekocht met verborgen gebreken. En wat zijn de rechten van de koper.
Heb je een boot gekocht – nieuw of tweedehands – en je constateert al vrij snel gebreken, dan kun je meestal de verkoper dwingen om die gebreken te (laten) herstellen, of je kunt vorderen dat je schadeloos wordt gesteld, zodat je met die (schade)vergoeding de gebreken zelf kunt laten herstellen. In bepaalde gevallen kan je de koopovereenkomst ontbinden.
In de praktijk gebeurt het echter geregeld dat een koper niet de juiste stappen onderneemt, wat tot het onverbiddelijke gevolg leidt dat deze de verkoper in het geheel niet meer kan aanspreken. Koper moet dan op eigen kosten de gebreken laten herstellen. In dit artikel bespreek ik de stappen die genomen moeten worden en geef ik een weergave van de rechten van de koper.
Waar heb je recht op
Op grond van artikel 7:17 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek moet een boot aan de koopovereenkomst beantwoorden. Wat betekent dat precies? Een boot beantwoordt niet aan de overeenkomst als deze niet de eigenschappen bezit die voor een normaal gebruik daarvan nodig zijn en waarbij hij de aanwezigheid niet hoefde te betwijfelen. Daarbij speelt ook een rol welke mededelingen de verkoper heeft gedaan.
Dit houdt dus in dat je de boot in ieder geval normaal moet kunnen gebruiken, wat bijvoorbeeld inhoudt dat je geen gebreken aan de motor en toebehoren, romp en stuurinrichting mag verwachten. Voor een zeilboot geldt uiteraard dat je er ook mee moet kunnen zeilen. Er kunnen allerlei eigenschappen benoemd worden die benodigd zijn voor normaal gebruik, maar dit hangt ook weer af van het soort boot. Wat bijvoorbeeld niet een normaal gebruik in de weg staat is een kras op de romp. Met een kras op de romp kun je immers prima varen.
Verkoopadvertentie
Verder is het van groot belang wat de verkoper aan mededelingen heeft gedaan. Zoals wat hij in de verkoopadvertentie heeft vermeld, maar ook wat hij heeft verteld voorafgaand aan het sluiten van de koopovereenkomst, zoals tijdens de proefvaart. Als in de verkoopadvertentie is opgenomen dat de boot in perfecte staat verkeert, dan mag je dat als koper ook verwachten. In dat geval kan er al veel sneller worden gesproken van een gebrek, althans van non-conformiteit, omdat de boot niet voldoet aan de verwachtingen. Als de verkoper heeft verteld tijdens de proefvaart dat er absoluut geen osmose aanwezig is, dan mag je daar in beginsel ook vanuit gaan. Als er (uitdrukkelijke) mededelingen worden gedaan door een verkoper, dan mag je hier als koper in beginsel op vertrouwen en hoef je op dat specifieke punt geen nader onderzoek te doen.
Uiteraard geldt er wel een onderzoeksplicht voor de koper, maar het verschilt per situatie hoe ver deze gaat. De onderzoeksplicht gaat een belangrijkere rol spelen als het bijvoorbeeld gaat om een oudere boot, waar de verkoper verder ook weinig over te melden heeft.
Het is in zijn algemeenheid aan te raden om een aankoopkeuring te laten uitvoeren door een jachtexpert, zodat je altijd aan jouw onderzoeksplicht voldoet. Dat geeft uiteraard ook veel meer zekerheid en in de meeste gevallen komt er wel iets aan het licht, wat de verkoper dan dus al zou moeten compenseren of laten herstellen.
Wat moet je doen?
Stel de verkoper zo snel mogelijk op de hoogte van de geconstateerde gebreken. Een koper heeft namelijk een wettelijke klachtplicht, die bepaalt dat je binnen een bekwame tijd nadat het gebrek is ontdekt of redelijkerwijs had kunnen ontdekken, moet klagen. Uiteraard wil je in eerste instantie de verstandhouding niet op de spits drijven en kijken of je er in goed overleg uit kunt komen. Daarom heeft het doorgaans de voorkeur om even de telefoon te pakken. Blijkt dat de verkoper er niets van wil weten, meldt de gebreken dan puntsgewijs via een e-mail en/of een aangetekende brief. Je moet er zeker van zijn dat de mail of brief de verkoper bereikt.
Raadpleeg daarnaast een jurist of advocaat en wat erg belangrijk is, is dat je in de tussentijd de gebreken niet herstelt of laat herstellen. Daarmee komen namelijk jouw rechten te vervallen. Dat komt omdat er in de wet is opgenomen dat een verkoper (in beginsel) de mogelijkheid moet worden geboden om de gebreken binnen een redelijke termijn te (laten) herstellen. Die mogelijkheid moet worden geboden middels een ingebrekestelling.
Laat die ingebrekestelling door een jurist of advocaat opmaken en versturen, of maak een ingebrekestelling op in samenspraak met een jurist of advocaat. Dit is namelijk een cruciaal document. Als de inhoud niet correct is of er wordt geen juiste termijn gesteld – wat casus afhankelijk is – dan kan ook dat weer tot verval van rechten leiden.
Verder is het belangrijk dat je de verkoopadvertentie en eventuele correspondentie die is gevoerd met de verkoper (WhatsApp, mail, etc.) bewaart. Dit kan namelijk belangrijke informatie bevatten op grond waarvan je als koper verwachtingen mocht hebben van de boot. Dit kunnen essentiële bewijsstukken worden in een eventueel te voeren gerechtelijke procedure. Dat geldt uiteraard ook voor de koopovereenkomst.
Vervolgtraject
Als de verkoper niet positief op de ingebrekestelling reageert, dan raakt hij in principe in verzuim en kunnen er juridische vervolgstappen worden ondernomen. Zo kan er dus nakoming (herstel), schadevergoeding of ontbinding worden gevorderd. Uiteindelijk zal er dan wel een rechter aan te pas moeten komen die hierover een uitspraak doet. Want pas nadat er een vonnis is gewezen, kun je jouw vordering bij de verkoper afdwingen (zonodig via een deurwaarder). Voorafgaand of tijdens een procedure kan ook nog conservatoir beslag worden overwogen, zodat je (meer) zekerheid hebt dat de vordering uiteindelijk wordt voldaan.
Mr. Marcel Smit
smitadvocatuur.nl/watersportadvocaat
Lees ook: Boot kopen...waar moet je op letten?
