Sinds de jaren ’60 van de vorige eeuw is de duiksport steeds populairder geworden. De triomftocht begon in Zuid-Frankrijk, waar in 1959 in Monaco de Confédération Mondiale des Activités Subaquatiques - tegenwoordig bekend bij veel duikers onder de afkorting CMAS - werd opgericht. Tot die tijd was duiken een zaak voor moedige pioniers. Vooral de Oostenrijker Hans Hass en de Fransman Jacques-Yves Cousteau waren leidende figuren, zowel op het gebied van het moderne duiktechnieken als waar het de praktijk van het duiken betreft.
Door Frank Schneider/ Fotografie Jeroen van Catz e.a.
Vanaf de jaren ‘70 werd het sportduiken wereldwijd populair. In de jaren ‘80 had het duiken zich definitief tot een breedtesport voor iedereen ontwikkeld. Trainingsorganisaties zoals PADI, SSI, DIVE IAC en andere, leiden al tientallen jaren over de hele wereld nieuwe duikfanaten op. Daarbij is er één ding wat alle recreatieduikers delen: tijdens het duiken ervaren zij de natuur intenser en puurder dan bij vrijwel alle andere sporten mogelijk is. Dit geldt zowel voor duiken in binnenwateren als voor duiken in de zeven wereldzeeën.
Volgende duiktrip
Er is echter één vraag die de overgrote meerderheid van de actieve onderwaterliefhebbers zichzelf regelmatig vraagt, te weten: waar gaat de volgende reis naartoe? Een veelvuldig genoemde wens is een bestemming die op geen enkele kaart te vinden is – dé ‘geheime tip voor duikers’.
Hieronder vinden duikliefhebbers een reeks betoverende gebieden die uitnodigen om onder te duiken.
Het grootste deel van de oostelijke kust van de Adriatische Zee behoort tot Kroatië. Ongeveer in het midden ligt de archipel van de Kornaten. En hoeveel eilanden deze archipel eigenlijk omvat? De cijfers variëren tussen de 90 en 150. Maar liefst twaalf procent van alle eilanden in de Adriatische Zee bevindt zich in deze eilandengroep. In tegenstelling tot de klassiekers Zuid-Frankrijk en Noord-Spanje was het voormalige Joegoslavische grondgebied decennialang voor de meeste Middellandse Zee-duikers geen gangbare bestemming. Overigens was dit zeker niet vanwege de onderwaterwereld. Sinds juli 2013 is Kroatië lid van de EU en sindsdien zijn de fantastische duikgebieden daar nog gemakkelijker te bereiken.
De ‘duikjuwelen van de Adriatische Zee’ hoeven zich op geen enkele wijze te verbergen. De Kornaten werden al in 1980 tot nationaal park verklaard, waardoor commerciële visserij er verboden werd. Duikers vinden hier riffen met rode en gele Middellandse Zee-waaierkoralen, rotsmuren begroeid met enorme kolonies gele zeeanemonen, ze ontmoeten zeeschildpadden, en met wat geluk zien ze ook dolfijnen, en natuurlijk leven hier ook de ‘usual suspects’: octopussen, murenen, kreeften en naaktslakken. Op de zeebodem liggen ook scheepswrakken uit verschillende tijdperken.
Juweeltjes in de Middellandse Zee? Ja, die bestaan nog. Bijvoorbeeld Giglio. Met een oppervlakte van slechts 24 vierkante kilometer heeft het slechts drie vrij kleine steden, zijn er weinig accommodaties, maar wel een prachtige camping. Giglio is populair bij wandelaars, strandliefhebbers en duikers. Er is hier echter geen massatoerisme. Er zijn slechts vier duikplekken op het hele eiland: twee in Giglio Porto, waar ook de veerboot uit Porto Santo Stefano aanlegt, en twee in Campese, waar het grootste strand van het eiland is. Giglio is nog steeds een geheime tip, omdat hier eenvoudigweg niet zoveel duikers (tegelijkertijd) kunnen komen. Goed om te weten: uit onderzoeken van Greenpeace en andere milieubeschermingsorganisaties na het scheepsongeluk is gebleken, dat de onderwaterwereld van Giglio veel geluk heeft gehad: er is geen schade waargenomen. Duikers die voor het kleine Giglio het water ingaan, vinden nog steeds een grote verscheidenheid aan soorten: grote scholen brasems en geelstaartmakrelen zwemmen langs steile rotswanden die met weelderige rode gorgonen zijn bedekt, en ook de gele Middellandse Zee-waaierkoralen groeien er weelderig. Scholen barracuda’s cirkelen boven verschillende riffen, en tandbaarzen in alle maten zoeken al jagend hun prooi. In de zeegrasvelden voor Campese bevindt zich de kraamkamer van zeepaardjes, octopussen en andere dieren.
Zeestraat
Tussen de noordkust van het op één na grootste Middellandse Zee-eiland Sardinië en het ongeveer 16 kilometer verderop gelegen Corsica loopt de Straat van Bonifacio. Alle zeebewoners die vanuit de Tyrreense Zee naar de oostelijke Middellandse Zee of van daar naar de westelijke Middellandse Zee willen, trekken door deze zeestraat. De regelmatige stromingen zorgen (ook) langs de kust tussen Alghero in het noordwesten en de La Maddalena-archipel in het noordoosten voor weelderige koraalgroei. De wateren voor Alghero, Baia Sardinia en het gebied ertussen, voor het voormalige vissersdorp Santa Teresa di Gallura, worden door een zeer beperkt aantal duikbasissen gedeeld. In de zee zijn deels spectaculair begroeide rotswanden te vinden, barracuda’s zijn er alom talrijk aanwezig, en met de Lavezzi-eilanden, die vanuit Baia Sardinia en Santa Teresa met snelle boten te bereiken zijn, is er een duikgebied waar gegarandeerd tandbaarzen kunnen worden gespot. Her en der is ook een klein wrak te vinden. Maar wat men er niet vindt, zijn hordes duikers. Sardinië staat bekend als een wandeleiland en is ook onder zeilers heel bekend. Duikers die de onderwaterwereld in het noorden van Sardinië eenmaal hebben bezocht, kunnen er echter verslaafd aan raken. In Alghero en Olbia meren grote autoveerboten uit Genua aan en er is ook een internationale luchthaven.
Strandbestemming
Fuerteventura is natuurlijk allesbehalve onbekend. Maar in vergelijking met andere duikbestemmingen in de Atlantische Oceaan, zoals de Azoren met hun permanente grote vispopulaties en de walvissen die daar te zien zijn, staat Fuerteventura eerder bekend als een strandbestemming dan als duikbestemming. De duiksport concentreert zich op drie plaatsen: Corralejo aan de noordpunt, Caleta de Fuste halverwege de oostkust en Jandia in het zuiden aan de Costa Calma langs de zuidwestelijke flank van het schiereiland. Degenen die ook wel eens zonder een boottocht - dat wil zeggen, vanaf het land - het duikgebied willen betreden, kunnen hun hart hier ophalen. Voor Corralejo en Caleta zijn duikers na vijf tot 20 minuten varen op de plek waar ze wensen te zijn. In het duikrevier voor het eiland bestaat altijd en overal de mogelijkheid om grote vissen te zien. Hieronder vallen tandbaarzen, amberjacks, enorme scholen sardines en last but not least de gracieuze engelhaaien. Deze houden van grote diepten, maar begeven zich regelmatig ook in de duikvriendelijke zones langs de kust.
Fantastische riffen
Het schiereiland Sinaï wordt in het westen door de Golf van Suez en het beroemde Suezkanaal van het Egyptische vasteland gescheiden, terwijl aan de oostkust de Golf van Aqaba ligt. Ongeveer 90 kilometer ten noorden van het bekende Kaap Ras Mohammed en ongeveer 75 kilometer van Sharm el Sheikh leidt het nog steeds relatief rustige stadje Dahab als duikbestemming een bijna schaduwrijk bestaan. Veel duikers kennen het vanwege de ongewone Blue Hole, maar de fantastische riffen in dit gebied zijn minder bekend. Hoewel dagjesmensen hier vanuit Sharm regelmatig voor duikdagtochten naartoe komen, heeft Dahab’s duikgebied veel meer te bieden dan twee of drie duiken tijdens een dagtocht kunnen onthullen. De dierenwereld is enorm gevarieerd; slechts enkele van de bewoners zijn rondtrekkers, waaronder tot 1,5 meter lange hondshaaien, grote tandbaarzen en barracuda’s, om er maar een paar te noemen.
Dat wat buiten de gebaande paden ligt, hoeft nog niet buitengesloten te worden. Dit geldt ook voor de duikgebieden rond het Indonesische eiland Flores. In de schier eindeloze wateren van de Indische Oceaan zijn tal van geliefde, exclusieve duikgebieden te vinden. Flores, niet ver van het beroemde eiland Komodo met zijn bekende varanen, kan in ieder geval niet als ‘druk bezocht’ worden geclassificeerd, hoewel de reis ernaartoe allang geen avontuur meer is. Duikers vinden er riffen vol tropische maritieme diversiteit. Onder de grote vissen in deze wateren vallen de mantaroggen op - wat andere zeedieren zoals barracuda’s, rifhaaien, schildpadden en grote scholen vis waarschijnlijk koud laat. Rijk begroeide riffen met een prachtige mix van soms buitengewone maritieme bewoners maken dit duikgebied bijzonder gevarieerd.
Lastig duiken
Wat met het oog op reisbestemmingen in het westelijke deel van de Indische Oceaan, ongeveer 870 kilometer ten oosten van Madagaskar en ver achter de evenaar, vaak volledig over het hoofd wordt gezien, zijn de talloze duikmogelijkheden aldaar. Er zijn duikrivieren langs een groot aantal kusten te vinden. Mauritius kent een vulkanische oorsprong en de riffen zijn grotendeels uit lava gevormd, waardoor het geen klassieke koraalriffen zijn. Beïnvloedt dit het duikplezier? Nee. De vispopulatie die zich tussen de talloze koralen heeft gevestigd, is zeer divers. Omdat er in het zuiden meestal aflandige winden waaien, wordt er vaak in de lagunes in het beschutte binnenrif gedoken. Aan de oostkust is het ook vrij lastig duiken, maar de westkant met duiklocaties op het buitenrif is daarentegen zeer geschikt. Het noorden is vrijwel altijd beschut tegen de wind. Dicht bij Grand Baie zijn ook enkele kleine wrakken te vinden, de ondiepe riffen zitten vol leven en het nabijgelegen eiland Coin de Mire kent nog meer duiklocaties. In de Europese winter kan ook een haaienlocatie bij het eiland Round Island worden bezocht.
Yap Island
Zeg eens eerlijk: weet u waar Yap Island ligt? Het behoort tot de Federale Staten van Micronesië en is gelegen in het westelijke deel van de Carolina-archipel in de Westelijke Stille Oceaan. Het ligt ongeveer 1.300 kilometer ten oosten van de Filippijnen en aan de zuidelijke rand van de Marianentrog. De reis erheen is nog altijd niet eenvoudig; vluchten gaan naar Guam en Palau. Op Yap is er slechts één hotel, waar ook een duikbasis aan is verbonden. Beide werden opgericht door de Texaan Bill Acker. Hij kwam in 1976 tijdens zijn burgerdienst naar Yap en werd verliefd op de duikrevieren met mantaroggen en haaien. Nog steeds runt hij samen met zijn familie het hotel en de duikbasis. Gezien de beperkte capaciteit op Yap en de afgelegen ligging in de uitgestrektheid van de Stille Oceaan, is de benaming ‘geheime tip voor duikers’ hier zeker op z’n plaats. Rondom het eiland domineren harde koralen de visrijke riffen. De prominente locatie, niet ver van het diepste punt van de wereldzee met ongeveer 11.000 meter, maakt hier alles mogelijk: duikers kunnen een breed scala aan kleine en grote zeedieren ervaren, van de zeldzame naaktslak tot volwassen haaien en talloze mantaroggen.
Underdog
Het Caribische eiland, ongeveer 52 kilometer ten noorden van de kust van Honduras, heeft in Europa tot op de dag van vandaag de status van de underdog onder de Caribische duikbestemmingen. Het eiland is ongeveer 60 kilometer lang en bebost. Voor onderwateravonturiers is hier veel te beleven. Dat wordt door ongeveer vijf dozijn duiklocaties (of zelfs meer) beloofd. Een van de bekendste wrakken is het wrak van de ‘Odyssey’, dat in 2002 aan de noordflank van het westelijke deel van het eiland speciaal voor duikers is afgezonken. Verder geeft een haaienduik bij Roatan een bijzondere kick. En verder? Alles wat de Caribische Zee te bieden heeft: van koralen zoals de Venuswaaier, enorme sponzen, Caribische kreeften, tandbaarzen en schildpadden tot de reusachtige barracuda kunnen duikers hier bijna alles vinden wat de Caribische wateren bevolkt.
Duiken op de Boot Düsseldorf
Tijdens Boot Düsseldorf 2025 is er volop aandacht voor de duiksport. De hallen 12 en 13 vormen het Diving Center met de duiktoren. De watersportbeurs wordt gehouden van 18 tot en met 26 januari.
